Thông qua các cách viết đoạn văn có sử dụng lời dẫn trực tiếp và gián tiếp chương trình ngữ văn lớp 9, các em học sinh có thể mượn từ hoặc nghĩa để làm cho bài viết tăng thêm phần sinh động.
Kiến thức cơ bản để viết đoạn văn có sử dụng lời dẫn trực tiếp và gián tiếp
- Chúng ta có thể diễn giải lại câu chuyện, lời nói hay ý nghĩ (lời nói hàm ý) của một người. Dẫn lời cũng như trích dẫn đều có hai cách: trực tiếp và gián tiếp. Cách dẫn trực tiếp hay cách dẫn gián tiếp còn phải tùy vào tình huống mà mình muốn sử dụng.
Cách dẫn trực tiếp: là sự lặp lại theo nghĩa đen của lời nói hoặc suy nghĩ của một người hoặc nhân vật; lời dẫn đó sẽ được đặt nằm trong dấu ngoặc kép.
VD: Vậy lý tưởng sống là gì? Tôi chợt nhớ cô ấy đã nói: “Lí tưởng sống là lẽ sống, là cái đích của cuộc sống mà con người hoặc cộng đồng khao khát muốn đạt được”.
Cách dẫn gián tiếp: Là diễn đạt lại câu nói, ý nghĩ của người, nhân vật nhưng phải điều chỉnh lại cho phù hợp với yêu cầu; lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép.
VD: Vị khách đó nhắn cho chú tôi vào lúc ba giờ chiều nay hẹn gặp lại. Tôi nhận tin nhắn ấy và hứa sẽ nhắn lại cho chú tôi biết.
- Trong giao tiếp, cách dẫn gián tiếp thường được sử dụng để kể những câu chuyện bằng lời nói. Còn lời dẫn trực tiếp thường được dùng để diễn giải các nhân vật trong truyện nói với nhau, còn được gọi là đoạn hội thoại và được đánh dấu bằng gạch đầu dòng ở đầu các lời thoại.
- Về phương diện vị trí, lời dẫn trực tiếp có thể được đặt trước, đặt ở sau hoặc nằm phía trước và phía sau lời người nhân vật.
Mặc dù trích dẫn gián tiếp không bắt buộc phải sửa từng từ, nhưng nó phải đảm bảo đúng ý. Khi diễn giải gián tiếp, nó có thể được sử dụng trước câu trích dẫn (động từ trong câu) hoặc dùng từ rằng.
Khi muốn chuyển đổi lời dẫn trực tiếp trở thành lời dẫn gián tiếp thì ta cần:
- Bỏ đi dấu ngoặc kép
- Thay đổi chủ từ xưng hô phù hợp
- Bỏ bớt đi các tình thái từ
- Có thể đặt thêm các từ “rằng” hoặc từ “là” trước phần lời dẫn
Ví dụ: Chợt có tiếng gọi rất to: “Minh ơi! Có nhà không?”.. (trực tiếp)
chợt có tiếng gọi rất to rằng Minh có nhà không. (gián tiếp)
Một số đoạn văn có viết đoạn văn có sử dụng lời dẫn trực tiếp
Bài 1:
Xã hội luôn thay đổi theo từng ngày, và mỗi chúng ta đều phải chịu áp lực từ nhiều nguồn khác nhau. Vì vậy, một lối sống lành mạnh, cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi là rất quan trọng và cần thiết. Trước hết, chúng ta nên xây dựng một lối sống lành mạnh từ chế độ ăn uống hàng ngày. Để có thể cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mọi người cần ăn đầy đủ các loại thực phẩm sau: rau xanh, thịt, cá, trứng,… Ngoài ra, việc uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cũng rất quan trọng, giúp hệ tuần hoàn khỏe mạnh và trí tuệ. Thứ hai, một lối sống lành mạnh là không thể thiếu việc ngủ đủ giấc và tập thể dục 30 phút mỗi ngày. Ngủ đủ giấc là rất quan trọng vì giấc ngủ cung cấp năng lượng đã mất trong cả ngày dài. Bác Hồ đã từng nói:”Một người dân yếu ớt là cả đất nước yếu ớt”. Tập thể dục 30 phút mỗi ngày để giải tỏa căng thẳng, lưu thông mạch máu và nâng cao trí tuệ. Thứ ba, để sống hòa hợp với thiên nhiên, bạn phải có một lối sống lành mạnh.
Bài 2:
Sách là nguồn tri thức vô tận, những điều chứa đựng trong sách khiến con người ta phải uốn mình một cách bình yên và khiến ước mơ của chúng ta càng trở nên mạnh mẽ hơn nên có câu “sách mở rộng chân trời ước mơ và khát vọng”. Thật vậy, Sách là sự tích lũy, chọn lọc, tổng hợp tri thức của nhân loại, là kho tàng vô tận, chứa đựng nhiều điều bổ ích, được coi là lẽ sống của cả nhân loại. Sách giúp chúng ta mở mang tầm hiểu biết, giúp chúng ta hiểu thêm về lịch sử vẻ vang của đất nước. Sách được coi là vô giá, bởi với nó, chúng ta có thể trưởng thành và tiến những bước tiếp theo để thực hiện ước mơ và hoài bão của mình. Cuốn sách còn được coi là người bạn của nhiều thế hệ và có thể giúp mọi người trên thế giới kết nối với nhau và hiểu nhau hơn. Sách rất hay nhưng hiện nay với sự phát triển của công nghệ, sách in ra rất nhiều khiến cho mọi người không biết nên chọn sách nào. Vì vậy, chúng ta phải biết những cuốn sách nào thực sự hay để có thể trau dồi thêm kiến thức, học hỏi thêm những điều hay lẽ phải mà không sa vào những mặt hạn chế của những cuốn sách không lành mạnh. Vì vậy, sách rất hữu ích đối với chúng ta, có thể giúp chúng ta sống hết mình, vượt qua mọi thứ và đạt được thành công. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người chỉ biết ước nguyện mà không biết thử, không cố đọc sách để rồi thất bại. Tóm lại, sách là nguồn tài nguyên quý giá giúp chúng ta vượt qua những thử thách của cuộc sống.
Kết luận
Để viết đoạn văn có sử dụng lời dẫn trực tiếp và gián tiếp thực sự không hề khó nếu ta nắm bắt được phương pháp để dùng chúng. Mong rằng với những kiến thức trên sẽ giúp bạn hoàn thành tốt bài văn của mình
